- Gąbki
- Parzydełkowce
- Płazińce
- Nicienie.
I. Gąbki - zwierzęta bez tkankowe.
1. Cechy charakterystyczne:
- najprymitywniejsze zwierzęta dwuwarstwowe
- kolonijne
- nie wykształciły tkanek
- żyją w wodach słodkich i słonych
- prowadzą osiadły tryb życia
- przytwierdzone do podłoża
- mają zdolność regeneracji (posiadają komórki totipotencjalne)
2. Budowa:
- Oskulum - otwór przez który woda wypływa
- ostia - otwór
- pinakocyty - warstwa zewnętrzna
- mezoglea - galaretowata substancja
- choanocyty - warstwa wewnętrzna
- spongocel - jama
- komórki kołnierzykowate
3. Czynności życiowe:
a) rozmnażanie
- Bezpłciowe - pączkowanie, podział, fragmentacja
- Płciowe - są obojnakami, wytwarzają komórki mezoglei, przekształcają się w komórki płciowe: komórki jajowe, plemniki.
b) odżywianie:
- filtratory
- trawienie zewnątrz i wewnątrz komórkowe
c) oddychanie:
- oddychają tlenowo całą powierzchnią ciała.
4. Podział:
- krzemionkowe - posiadają szkielet z krzemionki
- wapienne - posiadają szkielet z krzemianu wapnia
- pospolite - posiadają szkielet ze sponginy
5. Znaczenie:
- uczestniczą w procesie samooczyszczania wód
- są bioindykatorami - wskaźnikami czystości wód
- są pokarmem niektórych bezkręgowców
- są wykorzystywane jako gąbki kąpielowe
- są wykorzystywane do produkcji leków
II. Parzydełkowce - zwierzęta tkankowe, dwuwarstwowe
1. Cechy charakterystyczne:
- tkankowe zwierzęta dwuwarstwowe
- mają symetrię promienistą
- posiadają komórki parzydełkowe
- trawienie w jamie gastralnej ( chłonąco-trawiącej)
- zwierzęta wodne ( wody słodkie i słone)
- postać polipa ( osiadły tryb życia) lub wolnożyjącej meduzy
2. Budowa:
Polip Meduza
- Otwór gębowy na górze - otwór gębowy na dole
- workowaty kształt - parasolowaty kształt
- epiderma - epiderma
- mezoglea mało - mezoglea dużo
- gastroderma - gastroderma
- jama gastralna - jama gastralna
- ma stopę
3. Komórki:
Ektoderma (na zewnątrz) :
- interstycjalne - powstają z nich nowe komórki
- parzydełkowe - służą do obrony
- nabłonkowo-mięśniowe - zapewniają ruch
- nerwowe
endoderma=gstroderma:
Komórki gruczołowe- uczestniczą w trawieniu
4. Czynności życiowe:
a) Rozmnażanie:
- bezpłciowe - pączkowanie, podział poprzeczny, podłużny, strobilizacja(podział polipa na płaskie krążki)
- płciowe - rozdzielnopłciowe, ich gamety powstają w gronadach
- rozwój złożony (larwa)
b) odżywianie - są drapieżnikami:
- chwytają zdobycz za pomocą czułków i parzydełek
- trawienie zachodzi w jamie gastralnej
I etap: trawienie pozakomórkowe
II etap: trawienie wewnątrzkomórkowe
- niestrawione resztki usuwane są na zewnątrz przez otwór gębowy
c) oddychanie:
- oddychanie tlenowe całą powierzchnią ciała.
d) układ nerwowy: - siateczkowaty
5. Podział:
- stułbiopławy (żeglarz portugalski, obelia)
- krążkopławy ( chełbia mądra)
- koralowce ( koral szlachetny, ukwiał)
- kostkomeduzy ( osa morska)
6. Znaczenie:
- żyją w symbiozie z wieloma gatunkami zwierząt, które korzystają z ich parzydełek jako obrony
- koralowce biorą udział w tworzeniu skał wapiennych
- korale madreporowe tworzą kolonie raf koralowych
- są pokarmem dla wielu zwierząt
- biżuteria
- groźne dla człowieka.
III. Płazińce - zwierzęta spłaszczone grzbietobrzusznie.
- Wirki (wypławek biały) - drapieżnik
- przywry: (motylica wątrobowa, motyliczka wątrobowa)
- tasiemce (tasiemiec uzbrojony, tasiemiec nieuzbrojony, tasiemiec bąblowcowy, bruzdogłowiec szeroki)
1. Cechy:
- dwubocznie symetryczne
- spłaszczone grzbieto - brzusznie, pokryte worem nabłonkowo-mięśniowym
- należą do trójwarstwowców (trzy listki zarodkowe : ekto-, endo- i mezodermy)
- mają wyspecjalizowane narządy tworzące układy
- pierwotna jama ciała wypełniona parenchybą
- należą do zwierząt pierwoustych - z pragęby powstał otwór gębowy
2. Wypławek budowa:
- układ pokarmowy ( otwór gębowy, jelito ślepozakończone, gardziel, nie ma otworu odbytowego, tasiemce nie posiadają układu pokarmowego)
- układ nerwowy:ortogonalny ( zwoje nerwowe, 2 podłużne pnie nerwowe, spoidła poprzeczne, zmysły-oczka)
- układ wydalniczy ( układ protonefrydalny, reguluje ilość wody i soli mineralnych, wydala szkodliwe produkty przemiany materii).
- Układ oddechowy: (brak, drapieżnik oddycha całą powierzchnią ciała, pasożyty beztlenowo)
- Układ Krążeniowy: (brak, substancje odżywcze przenoszone za pośrednictwem płynu wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe w parenchymie)
- Układ rozrodczy: (silnie rozwinięty, głównie płciowo, obojnactwo, zapłodnienie krzyżowe, olbrzymia płodność i rozrodczość)
3. Cykle rozwojowe:
- żywiciel pośredni
- żywiciel ostateczny
Nieuzbrojony tasiemiec:
- żyje w ciele człowieka
- jaja
- larwa otkosewa
- wągier
Uzbrojony tasiemiec:
Bruzdgowiec:
- jajo
- woda
- larwa
- połykana przez skorupiaka ocznika
- ryba zjada ocznika ( procenkoid)
- człowiek zjada rybę.
Bąblowiec:
- u psów lub lisów
- jaja wydostają się na zewnątrz
- larwa onkosfera
- bąblowiec
Choroby :
- tymioza
- tasiemczyce
- bąblowica
IV. Nicienie-zwierzęta o obłym nieczłonowanym ciele:
- glista ludzka
- owsiki
- włosień kręty
1. Budowa:
a) wór powłokowo-mięśniowy:
- oskórek kalogenowy - nierozciągliwy, odporny na enzymy
- jednowarstwowy nabłonek (hypoderma)
- mięśnie
- komórki mięśniowe
b) jama ciała:
- pierwotna jama ciała
- jelito
- narządy rozrodcze
- narządy wydalnicze
- układ nerwowy
- układ krążenia
Układ pokarmowy:
- otwór gębowy (ząbki, wargi, szczecinki, szczęki)
- gardziel
- jelito środkowe
- odbyt
- jelito tylne
Układ nerwowy:
- słabo rozwinięty
- fotoreceptory
- pierścień okołogardzielowy
- 2 pnie nerwowe połączone spoidłami poprzecznymi.
Wydalniczy:
- otwór wydalniczy
- 2 kanały wydalnicze
- typu H
- komórki fotocytialne.
Oddechowy:
- brak
- wolnożyjące - wymiana gazowa
- pasożyty - beztlenowe
Krążenie:
- brak
- substancje odżywcze i gazy oddechowe rozprowadzane za pomocą płynu surowiczego.
Rozrodczy:
- oddzielno płciowe
Samiec: Samica:
- mniejszy - jajniki
- jądra - jajowody
- nasieniowody - pochwa
-hakowaty koniec ciała - macica
Samica różni się od samca. Są jajorodne. Rozwój złożony. Zapłodnienie wewnętrzne rodzą się żywe larwy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz